Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) Desteği, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) tarafından yürütülen, işletmelerin enerji tüketimlerini optimize etmelerini, üretim süreçlerinde enerji kayıplarını azaltmalarını ve karbon ayak izlerini düşürmelerini teşvik eden bir hibe programıdır.

Program, mevcut tesislerde enerji verimliliğini artırmaya yönelik uygulamaları destekler. Yeni yatırım veya tesis kurulumundan ziyade, hâlihazırda faaliyette olan işletmelerin enerji performansını iyileştirmeye odaklanır.

​

ATD Danışmanlık olarak, enerji yönetimi, sanayi üretimi ve verimlilik dönüşümü konularında uzman kadromuzla işletmelere VAP başvuru, proje hazırlama, teknik analiz ve yürütme süreçlerinde uçtan uca danışmanlık hizmeti sunuyoruz.

Bu destek, enerji tüketimini azaltmak isteyen işletmeler için yalnızca bir finansman imkânı değil; aynı zamanda sürdürülebilir büyüme, maliyet optimizasyonu ve rekabet gücü artışı sağlayan stratejik bir fırsattır.

 

Hedefler ve Öncelikler

​

VAP Desteği’nin temel hedefi, enerji verimliliği kültürünü yaygınlaştırmak ve sanayide daha az enerjiyle daha fazla üretim yapılmasını sağlamaktır.

Programın öncelikleri şu şekilde özetlenebilir:

• Enerji yoğun sektörlerde kaynak verimliliğini artırmak

• Karbondioksit (CO₂) emisyonlarını azaltmak

• Sanayi tesislerinde enerji kayıplarını önlemek

• İşletmelerin enerji yönetim sistemi kurma ve sürdürme kabiliyetlerini geliştirmek

• Enerji Verimliliği Kanunu (5627) ve Enerji Yönetim Sistemi Standardı (TS EN ISO 50001) kapsamındaki yükümlülüklerin yaygınlaşmasını teşvik etmek

Programın uygulanmasıyla, yalnızca enerji maliyetlerinde değil; aynı zamanda üretim kalitesi, sistem güvenilirliği ve çevresel sürdürülebilirlikte de önemli kazanımlar elde edilmektedir.

 

Ne Desteklenir?

​

VAP kapsamında desteklenen projeler, mevcut tesislerde enerji tüketimini azaltan uygulamaları kapsar. Destek, yeni yatırım veya kapasite artırımı için değil, mevcut sistemlerin verimlilik dönüşümü için verilir.

Programda desteklenebilecek temel harcama kalemleri şunlardır:

• Makine ve ekipman değişimi (eski, verimsiz sistemlerin yenileriyle değiştirilmesi)

• Enerji izleme ve kontrol sistemleri kurulumu

• Otomasyon ve yazılım yatırımları

• Isı geri kazanım sistemleri, izolasyon uygulamaları

• Basınçlı hava, pompa, fan, motor sistemlerinin yenilenmesi

• Atık ısı geri kazanım uygulamaları

• Aydınlatma sistemlerinin enerji verimli teknolojilerle dönüştürülmesi

Bu harcamalar, işletmenin sınırları içinde yer almak ve mülkiyeti başvuru sahibine ait olmak kaydıyla desteklenir. İkinci el ekipman, leasing yöntemi, yakıt dönüşümü veya yeni tesis kurulumları destek kapsamı dışındadır.

 

Kim Desteklenir?

​

VAP desteği, özel sektör tüzel kişiliklerine yöneliktir. Kamu kurumları hariç tutulmuştur.
Başvuru sahiplerinin aşağıdaki şartları sağlaması gerekir:

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın EVDES sistemine kayıtlı olması,

• Enerji yöneticisi görevlendirme yükümlülüğünü yerine getirmiş olması,

• TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi belgesine sahip olması,

• Başvurunun işletme bünyesinde mevcut bir enerji tüketim alanını kapsaması.

Ayrıca, başvurular yalnızca enerji verimliliği danışmanlık şirketleri (EVD şirketleri) aracılığıyla hazırlanabilir. ATD Danışmanlık bu alanda yetkili danışmanlık firmalarından biridir.

 

Ne Kadar Desteklenir?

​

Destek miktarı, proje bedelinin en fazla %30’u oranında hibe olarak sağlanır.

Formül:
Destek Tutarı = (Proje Bedeli x Destek Oranı) / 100,
ancak hiçbir durumda Bakanlık tarafından o yıl belirlenen azami destek tutarını geçemez.

Başvuru başına en fazla 5 proje sunulabilir.
Projelerin tamamlanma süresi azami 2 yıldır.

Proje tamamlandıktan sonra yapılan denetimler sonucu ödemeler gerçekleştirilir. Gerçekleşen enerji tasarrufu oranının %90’ın altında kalması hâlinde destek ödemesi yapılmaz.

 

Nasıl Desteklenir?

​

Destek süreci aşağıdaki aşamalardan oluşur:

1. Hazırlık ve Ön Analiz:
   İşletmenin enerji tüketim analizi yapılır, verimlilik potansiyeli belirlenir.

2. Proje Hazırlığı:
   EVD şirketi (örneğin ATD Danışmanlık) tarafından teknik hesaplamalar, ölçüm planları, enerji tasarrufu öngörüleri ve yatırım geri dönüş süreleri belirlenir.

3. Başvuru:
   Proje dosyası Bakanlığın EVDES sistemine yüklenir ve ilan edilen dönemde resmi olarak sunulur.

4. Değerlendirme ve Onay:
   Proje, Bakanlık komisyonu tarafından teknik ve mali açıdan incelenir. Onaylanan projeler desteklenir.

5. Uygulama:
   Proje sahibi, onay tarihinden itibaren 2 yıl içinde uygulamayı tamamlar.

6. Denetim ve Raporlama:
   Uygulama sonrası denetim yapılır, enerji tasarrufu doğrulanır ve nihai destek ödemesi gerçekleştirilir.

ATD Danışmanlık, tüm bu süreçleri kurumunuz adına planlar, yürütür ve raporlar. Böylece enerji verimliliği hedeflerinize ulaşırken, hibe kayıplarının önüne geçilir.

 

Ne İşe Yarar?

​

VAP Desteği, işletmelere yalnızca finansal destek değil, operasyonel ve stratejik avantajlar da sunar:

• Enerji tüketiminde %15-30 oranında tasarruf sağlanabilir.

• Üretim maliyetleri düşer, kârlılık artar.

• Sera gazı emisyonu azalır, çevresel sürdürülebilirlik sağlanır.

• Enerji performans göstergeleri iyileşir.

• Ulusal ve uluslararası yeşil üretim standartlarına uyum kolaylaşır.

Ayrıca işletmeler, bu proje kapsamında elde ettikleri verilerle yeşil sanayi finansmanı, karbon ayak izi azaltım projeleri ve yeşil dönüşüm destekleri gibi diğer fonlara başvuru süreçlerinde avantaj elde eder.